WELKOM OP MIJN WEBLOG

Dit blog is in de loop der jaren veranderd. Ooit ging het vooral over de bibliotheek, nu gaat het meer over lezen en taal. (Wie denkt: de bibliotheek gaat toch óók over lezen en taal, ziet dat anders dan ik.) Ooit werd het elke dag bijgehouden, nu minder regelmatig. Wat hetzelfde gebleven is: opmerkingen zijn van harte welkom.

zondag 30 augustus 2009

Taal en getal























Gisteren voerde ik (digitaal) een kleine discussie over de vraag of het 'hierdoor wordt je beïnvloed' of 'hierdoor word je beïnvloed' moet zijn. Ik meende zeker te weten dat het 'word' is, maar mijn 'tegenstander' liet zich slechts moeizaam overtuigen. Mijn opmerking dat het toch ook 'raak je beïnvloed' en niet 'raakt je beïnvloed' is, bleek niet steekhoudend genoeg. En omdat die tegenstander iemand is die veel schrijft en zich daarbij slechts zelden op een taalfout laat betrappen, zocht ik naar bewijzen om hem (en inmiddels ook een beetje mezelf) te overtuigen. Onze Taal leek me duidelijke taal te spreken, zie hier en hier. Maar mijn opponent had ook een klein onderzoekje gedaan en schreef me dat je als je googelt op "wordt je beïnvloed" 15.000 treffers krijgt en bij "word je beinvloed" slechts 180. En dat was inderdaad zo, zie hier en hier (deze keer krijg ik voor 'word' 191 treffers).

Ik begon te twijfelen. Is er in deze zin misschien iets bijzonders aan de hand waar ik nog nooit van gehoord heb? Het 'je' achter de persoonsvorm moet immers wel het onderwerp van de zin zijn om de regel dat er geen t achter die persoonsvorm komt te laten opgaan. Is het hier soms anders? Ik bleef wel in mijn gelijk geloven, maar toch iets minder standvastig. Zouden echt 15.000 mensen het fout doen tegen maar 180 die het goed doen? Dus ik besloot de vraag te stellen aan de Nederlandse Taalunie en aan De Taalprof. De Taalunie werkt niet in het weekend, maar de onvolprezen Taalprof wel en dit was vandaag zijn antwoord:

@(mijn naam): ik heb de gewoonte om bij die googletellingen altijd even door te bladeren. Als je dat doet zie je dat 'wordt je beïnvloed' eigenlijk toch maar 58 vindplaatsen heeft. Ik denkt dat er toevallig sprake is van een paar pagina's die in heel veel kopieën opgenomen zijn in de tellingen.

Hoe dan ook, het is vrij eenvoudig om aan te tonen dat je gelijk hebt. Maak van 'wordt je beïnvloed' eens 'zul je beïnvloed worden.' Dan zie je dat je 'zul je' krijgt en niet 'zult je.' Als je dit niet overtuigend vindt, kun je ook de voltooide tijd 'ben je beïnvloed' maken, dat ook niet 'bent je beïnvloed' of 'is je beïnvloed' wordt. Het betreft dus inderdaad een persoonsvorm met onderwerp 'je' erachter, waardoor de vervoegingsuitgang '-t' wegvalt. Dus is het ook 'word je beïnvloed.'

Dat ik gelijk had, daar was ik inmiddels alweer van overtuigd geraakt. Toen ik mijn probleem aan een huisgenoot voorlegde, had die geen enkele twijfel: natúúrlijk is het 'word' zonder t. Die 15.000 Google-treffers deden mijn huisgenoot niets: je wéét toch dat de mensen niet meer kunnen spellen?

Dus het interessantste van het antwoord van de prof was niet dat ik gelijk had, maar dat die 15.000 er in feite maar 58 zijn en dat de rest herhaling is. En inderdaad, na 58 treffers zie je:

Om de meest relevante resultaten te tonen, hebben we er een aantal weggelaten die heel sterk lijken op de reeds weergegeven 58. Indien gewenst kunt u de zoekbewerking herhalen met de weggelaten resulaten.

Mijn discussiegenoot schreef me dat hij pubers kent die, als ze niet weten hoe je een woord schrijft, het even googelen en dan kiezen voor de versie die het vaakst voorkomt.

Dit ging in eerste instantie over taal, maar inmiddels toch over meer, en al met al was het voor mij wel iets wat je een 'leermoment' zou kunnen noemen. Vooral dat ik me bijna liet inpakken door de macht van het grote getal vind ik verontrustend. En dat ik daarin niet alleen blijk te staan vind ik eveneens zorgwekkend. 'Als iedereen het zegt zal het wel waar zijn.' Maar zo is het natuurlijk niet en zo was het óók niet geweest als die 15.000 treffers écht naar 15.000 verschillende stukjes hadden verwezen. Waar herinner ik me de kreet 'Denk zelf' toch ook alweer van?

Plaatje hier gevonden.

14 opmerkingen:

  1. Is dit een kwestie van: de massa raakt beinvloed? En komt dit later in het groene boekje terecht?

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Ha Liek,
    De tijd zal het leren, ík weet het in elk geval niet. Dat taal voortdurend verandert door wat 'men' doet en goed vindt is zeker, maar in dit geval heeft het nogal wat consequenties lijkt mij: als de t in 'wordt je' goed bevonden zou worden, zou ook 'gaat je' e.d. eigenlijk goed moeten zijn. Word/wordt is zo lastig omdat je geen verschil hoort.
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Als we de taalprof toch niet hadden! Via google taal leren blijkt een illusie, dat blijkt maar weer!

    BeantwoordenVerwijderen
  4. Ha Festina,
    Ik weet al niet meer hoe ik de Taalprof ontdekt heb, maar dat hij geweldig is weet ik wel!
    Groet, schrvrdzs
    p.s. Weet jij nog wel hoe je de Taalprof (d.w.z. zijn weblog) hebt leren kennen?

    BeantwoordenVerwijderen
  5. Ja, toen hij werd genoemd bij een wedstrijd van meest populaire blog of zo. Ik weet niet meer hoe ik op die wedstrijd kwam. Een mailtje?Volgens mij werkt de prof op de RU trouwens.

    BeantwoordenVerwijderen
  6. Ha Festina,
    Wat is RU? Radboud Universiteit? En waarom denk je het? Misschien ken jij hem zonder te weten dat hij (of zij?) het is?
    Groet, schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  7. Alleen als je het onderwerp van de zin is, en achter de persoonsvorm staat, vervalt de t achter de persoonsvorm. Of je het onderwerp is van de zin is, kunnen we onder andere controleren door het te vervangen door jij; als dat kan, is je onderwerp en vervalt de t. Kunnen we je niet vervangen door jij, maar door jou of jouw, dan moeten we de t wel schrijven bij het werkwoord.

    http://www.onzetaal.nl/advies/wordtje.php

    Misschien kan het bovenstaande, gewoon een vaste regel, je "tegenstander" overtuigen.

    Vriendelijke groet,

    Cobi van Mourik

    BeantwoordenVerwijderen
  8. @ schrijver: het is een gevoel; ik geloof dat ik zelfs een keer bij hem gesolliciteerd heb....

    BeantwoordenVerwijderen
  9. Wat een mooie mop! Ik zou ook zijn blijven volharden in 'word'. Ik vul bij twijfel altijd 'loop' in, maar de ezelsbruggetjes van de taalprof ga ik proberen te onthouden.

    Je leermoment met Google maakt het taalavontuur compleet. Ik doe het ook soms, kijk dan niet eens naar het aantal hits, maar gewoon naar wat de eerste 10 treffers me aanbieden. Zo naïef. Dat het met het spellen slecht gesteld is, weten we wel. Ik zal in het vervolg beter nadenken, zodat mijn scribbles in ieder geval bij de goede hits opduiken!

    BeantwoordenVerwijderen
  10. Een interessant onderzoek hoor! Ik blijf het altijd een lastige vinden :-)

    De Taalprof is een prima blog. Ik ken 'm vooral nog van de Bloggies van vorig jaar: http://taalprof.web-log.nl/taalprof/2008/03/taalprof-huilt.html Ik hoop dat dit jaar een blog wint dat zich meer op onderwijs richt...

    BeantwoordenVerwijderen
  11. Long time no read ... Alles okay, in Rotterdam, en Hoofddorp ?

    BeantwoordenVerwijderen
  12. Dag Lev,
    Vroeger kende ik iemand die als je aan hem vroeg 'Alles goed?' antwoordde met: 'Het meeste wel.'
    Dat lijkt me op jouw vraag ook een goed antwoord.
    Met jou ook 'alles goed?'
    Groet (facultatief), schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen
  13. Mogge schrvrdzs,

    Bij mij niet het meeste wel, momenteel toch wat minder, helaas, niettemin goedenmorgen jij .. Maak er maar wat van van vandaagje. Groet, uyt het Haerlemsche ...

    BeantwoordenVerwijderen
  14. Middag (d.w.z. 'tussen de middag') Lev,
    We doen ons best. En meer kunnen we niet doen nietwaar? Tel nog 's op wat wél en niet goed gaat, misschien valt 't mee. Maar misschien ook niet. Sterkte gewenst met alles wat tegenzit in elk geval.
    'Jongens, het leven is een vreemde reis, / Maar wellicht leert een mensch wat onderweg.' schreef Nijhoff.
    Groet (of niet), schrvrdzs

    BeantwoordenVerwijderen